Kuduz Aşısı

Kuduz, insan ve memeli hayvanların çoğunda ensefalit tablosu meydana getiren ölümcül zoonotik bir hastalıktır. Kuduz bazı ada ülkeleri hariç tüm dünyada yaygın olarak görülen bir infeksiyondur. Kuduza yakalanma ihtimali olan hayvan türleri köpek, kedi, sığır, koyun, keçi, at, eşek gibi evcil hayvanlarla kurt, tilki, çakal, domuz, ayı, sansar, kokarca, gelincik gibi yabani hayvanlardır. Bugünkü verilerle fare, sıçan, hamster, kobay, gerbil, tavşan ve yabani tavşan ısırıklarında insana kuduz geçişi gösterilmemiştir.

Dünyada her yıl yaklaşık 55 000 insan kuduz tanısı almaktadır. Türkiye halen kuduz yönünden endemik bir bölgedir. Yılda yaklaşık 180 000 kuduz riskli temas bildirimi yapılmakta olup yılda ortalama 1-2 kuduz vakası görülmektedir. 

Louis Pasteur tarafından 1885 yılında ilk kuduz aşısını Joseph Meister isimli 9 yaşında bir çocuğa uygulandıktan sonra kullanıma girdi. 

Kuduz ölümle sonuçlanan bir hastalık olduğundan, korunma yaklaşımları hayat kurtarıcıdır.

Temas Öncesi Profilaksi İndikasyonları Ve Uygulanma Biçimi

• Kuduz açısından yüksek riskli işlerde çalışanlar (kuduz araştırma laboratuvarı çalışanları, veteriner hekimler, hayvan bakıcıları, vb.)
• Yaban hayatıyla temas riski yüksek olan doğa sporu yapanlar
• Temas öncesi uygulama: 0., 7., 21. (veya 28.) günlerde 3 doz
• Temas öncesi profilaksi yapılan kişi riskli temasa maruz kalırsa temas sonrası 0. ve 3. günde iki doz aşı yapılır. İmmün globulin yapılmaz.

Temas Sonrası Profilaksi

Temas sonrası aşılamaya olabildiğince erken başlanmalıdır. Riskli temas sonrasında aradan geçen süreye bakılmaksızın temas kategorize edilerek uygun profilaksiye başlanır.

Temas Sonrası Yaklaşım 

• Yara temizliği/bakımı
• Antibiyotik profilaksisi 
• Tetanos profilaksisi
• Kuduz aşısı uygulaması
• Kuduz immün globulin uygulaması

Kuduz virusunun yara yerine inokülasyonundan sonra santral sinir sistemine ulaşması günlerce veya haftalarca sürebilir. Bu nedenle, erkenden başlanan temas sonrası profilaksi koruyucudur.