İnfluenza Aşısı

İnfluenza A ve B viruslarının sebep olduğu dünya genelinde yaygın görülen ve öldürücü olabilen bir infeksiyondur.

İnfluenza her 1-3 yılda bir epidemi, her 10-30 yılda bir pandemi yapar.

Dünya üzerinde her yıl 500 000-1 000 000 kişinin hayatını kaybettiği influenza infeksiyonlarından korunmada kişisel önlemler dışında aşı ve kemoprofilaksi önemlidir. Yıllık influenza aşılaması önemli bir halk sağlığı uygulamasıdır. 

Aşının koruyuculuğu kişisel faktörlere (yaş, immünosüpresyon vb.) ve aşı içindeki suşların dolaşan suşlara benzerliğinden etkilenir. İnfluenza aşısı tüm yaş gruplarında hastaneye yatışı %71, 50 yaş üzerindekilerde %77 oranında azaltır.

• A/Guandong-Maonan/SWL 1536/2019(H1N1)pdm09-like virus
• A/Hong Kong/2671/2019 (H3N2)-like virus
• B/Washington/02/2019 (B/vicroeia lineage)-like virus
• B/Phuket/3073/2013(B/yamagatalineage)-like virus

İnfluenza aşısı 6 aydan büyük herkese, özellikle öncelikli gruplara önerilmektedir. Komplikasyon riski yüksek olanlar, bunların yakın temaslıları, sağlık çalışanları grip aşısı öncelikli gruplardır.

1. Komplikasyon Riski Yüksek Olanlar 

• 6 – 59 ay arası çocuklar
• 50 yaş üstü yetişkinler
• Kronik hastalığı olanlar: Astım dahil kronik akciğer hastalığı, diyabet, metabolik hastalıklar, kalp hastalığı, kronik karaciğer veya böbrek hastalığı, nörolojik hastalıklar  
• Bağışıklığı baskılanmış hastalar
• Gebeler
• Bakımevinde kalanlar ve çalışanları 
• 6 ay -18 yaş arası uzun süreli aspirin tedavisi kullananlar
• Obez kişiler (Erişkinde: BMI ≥40) 

2. Komplikasyon Riski Yüksek Olanlarla Aynı Evde Yaşayan Veya Bakım Verenler  

• Sağlık personeli 
• Özellikle 6 aydan küçük çocuklarla temaslılar
• 5 yaş altı ve 50 yaş üstü kişilerin ev temaslıları ve bakım verenler

Aşı her yıl uygulanmalıdır. Kuzey Yarımküre’de ideal uygulama zamanı Ekim ayıdır ancak yüksek riskli gruba, aşılanmamışsa, sezon boyunca aşı uygulanabilir. 

Daha önce inaktif influenza aşısı içerinde bulunan yumurta proteini içerikleri nedeniyle yumurta alerjisi olan kişilere influenza aşısı yapılması kontrendike olarak değerlendirilirken, 2023-2024 yılından itibaren yapılan güncelleme ile CDC bu öneriyi şu şekilde güncellenmiştir:

Yumurta alerjisi olan 6 ay ve üzeri herkesin yıllık grip aşısı olması gerekir. Alıcının yaşına ve sağlık durumuna uygun olan herhangi bir grip aşısı (yumurta bazlı veya yumurta bazlı olmayan) kullanılabilir.

Yumurta alerjisi, yumurtaya karşı önceki reaksiyonun ciddiyetine bakılmaksızın, herhangi bir aşıyı olan herhangi biri için tavsiye edilenlerin ötesinde grip aşısı için ek güvenlik önlemleri gerektirmez. Aşılara karşı şiddetli ve hayatı tehdit eden reaksiyonlar nadirdir, ancak alerji geçmişine bakılmaksızın herhangi bir aşıda ve herhangi bir aşı yapılan kişide ortaya çıkabilir. Tüm aşılar, akut aşırı duyarlılık reaksiyonlarının hızla tanınması ve tedavisi için gerekli personel ve ekipmanın mevcut olduğu ortamlarda uygulanmalıdır.

Bu öneri doğrultusunda grip aşısının ülkemizde bulunan inaktif türü yumurta alerjisi durumundan bağımsız olarak herkese uygulanabilir. Güvenli aşı uygulamaları gereği aşı olan her bireyin olası bir alerjide müdahale edebilmek adına uygulama sonrasında sağlık kuruluşunda en az 15 dakika, alerji geçmişi olanların ise en az 30 dakika bekletilmesi gerekir.

Kaynak:

Flu Vaccine and People with Egg Allergies Erişim Tarihi: & Eylül 2024

Yetmiş yılı aşan kullanım sonucunda ciddi yan etki sıklığı diğer aşılardan farksızdır. Ayrıca influenzanın kendisine bağlı GBS riski aşınınkinden 4-7 kat fazladır. Aşının erişkinlerde en sık yan etkisi; %10-64 olasılıkla ortaya çıkan ve <2 gün süren injeksiyon yerinde ağrı ve hassasiyettir. Aşıya bağlı ateş, baş/kas ağrıları, halsizlik gibi sistemik belirtiler plasebo ile aynı sıklıktadır. İİV3 veya İİV4 inaktif olduğundan aşıya bağlı influenza gelişmesi mümkün değildir.

Covid19 ve pnömokok aşıları ile birlikte kullanılabilir.

Influenza aşılamasında hedef aşılanma oranları %75 olarak belirlenmiştir. Aşağıdaki tabloda güncel aşılanma oranlarının %44’den %75’e çıkarıldığı haliyle vaka sayısı, doktora başvuru, hastaneye yatış, ölüm ve iş gücü kaybı üzerine oluşacak pozitif katkı gösterilmiştir.

Ref: Ryan J, Zoellner Y, Gradl B, Palache B, Medema J. Establishing the health and economic impact of influenza vaccination within the European Union 25 countries. Vaccine. 2006 Nov 17;24(47-48):6812-22