Hepatit A Aşısı

Tanım

Hepatit A, Hepatit A virusunun (HAV) neden olduğu ciddi bir karaciğer hastalığıdır. Virus karaciğerde replike olur ve safra aracılığıyla bağırsaklara geçerek dışkı ile atılır. Belirtilerin başlamasından 1-3 hafta öncesi ve 1 hafta sonrasına kadar hasta kişilerin dışkılarında bulunur. İnsandan insana fekal-oral yolla, kontamine su ve gıdaların alınmasıyla bulaşır.  

Hepatit A Kliniği

15-45 gün süren kuluçka döneminden sonra “grip benzeri” hastalık, ciltte ve gözlerde sarılık, koyu renkli idrar, çocuklarda şiddetli karın ağrıları ve ishale neden olabilir. Hepatit A erişkinlerde çocukluk dönemine göre daha ağır seyredebilir. Erişkinlerin %75’i semptomatik geçirirken >6 yaş çocukların %30’u semptomatiktir.  

Hangi Tip Aşıdır?

Hepatit A aşısı ölü (inaktive) virus aşıdır. Hepatit A aşısı, aynı anda ayrı injektörler kullanılarak diğer aşılarla birlikte yapılabilir. Hepatit A ve diğer aşılar arasında herhangi bir süre bırakmaya gerek yoktur.

%99 Koruyucu

İki doz aşılanmış kişilerde koruyuculuk %99 seviyesindedir. Aşı şeması sonrasında antikor bakmaya gerek yoktur. Koruyuculuk en az 20 yıldır. Orta ve yüksek endemik bölgelerde maliyet etkinlik açısından aşı öncesinde antikor bakılması önerilir.

Ne Zaman Yapılmalı?

Çocuklarda 18 ve 24. aylarda yapılmalıdır. İki yaşa kadar aşılanmamış çocuklar daha sonraki gelişlerinde aşılanabilir. Diğer kişilere hepatit A aşı şeması en az 6-12 ay arayla iki dozdur.

Önerilen Doz

 0. ve 6-12. aylarda toplam 2 doz 

Hepatit B aşısı ile kombine formu: 

0., 1. ve 6. aylarda 3 doz IM uygulanır

Dünya Sağlık Örgütü özel bazı gruplarda 0, 10, 21. veya 0, 7, 28. günlerde birer doz, 12. ayda rapel yapılabileceğini belirtmiştir. 

Hepatit A Aşısı Kimlere Yapılmalıdır?

  • Tüm çocuklara (bir yaşından sonra)
  • Hepatit A’nın yüksek ya da orta derecede endemik olduğu yerlere seyahat edeceklere 
  • Uyuşturucu bağımlılarına 
  • Mesleki olarak infeksiyon riski artmış kişilere (çocuk kliniklerinde, yuva ve kreşlerde çalışanlar vb.) 
  • Kronik karaciğer hastalığı [hepatit B virusu (HBV), hepatit C virusu (HCV)] olanlara 
  • Özel bakıma gereksinim gösteren hastaları barındıran kurumlarda hastalara ve personele 
  • Kanalizasyon işçilerine
  • Hijyen uyumunun zayıf olduğu temizlik işçileri ve gıda hazırlama işinde çalışanlara 
  • Solid organ ve kemik iliği nakli adayları ve alıcıları ile pıhtılaşma faktör konsantreleri alanlara 
  • Erkeklerle cinsel ilişkide bulunan erkeklere
  • Araştırma laboratuvarlarında HAV ile infekte primatlarla veya HAV ile çalışanlara
  • Risk grubu genelgesine göre HIV/AIDS ve pıhtılaşma bozukluğu olanlar

Temas Sonrasi Profilaksi

Hepatit A’lı hastayla aynı evde yaşayanlar ve cinsel ilişkide bulunanlar temaslı kabul edilir. 12-40 yaş arasındaki temaslılara temas sonrası ilk 2 hafta içinde tek doz aşı uygulanmalıdır. 40 yaş üzerindeki kişilerde aşının koruyuculuğu düşebileceğinden immün globulin önerilir. 

%3-6 Oranında Ölüm

1000 olguda 3-6 oranında ölüme yol açabilir.

Yan Etkileri

Yan etkiler çok nadir görülür. 

  • İnjeksiyon bölgesinde ağrı, hafif kızarıklık, şişme, genellikle hafif ve 24 saatte geçen baş ağrısı, ateş, titreme, halsizlik, ishal, bulantı ve iştah kaybı görülebilir. 
  • Bütün Hepatit A aşıları alum ve bazı hepatit A aşıları 2-fenoksietanol içerirler. 
  • Hepatit A aşısının daha önceki bir dozuna karşı ciddi (hayatı tehdit eden) alerjik reaksiyon gelişen kişilere başka bir doz uygulanmamalıdır. 
  • Aşı inaktif olduğu için gebelere ve fetüse zarar verme riski çok düşük olsa da aşıyla korunma ihtiyacı ve aşının olası riski beraberce değerlendirmelidir. Ancak hepatit A aşısının ciddi yan etkilere veya ölüme neden olma riski oldukça düşüktür. Hepatit A aşısı olmak bu hastalığı geçirmekten daha az risklidir.